Deskundigen van IMARES geven aan wat de ecologische waarde en consequentie van zeehondenopvang kan zijn, enerzijds gebaseerd op hun populatie-ecologische kennis en ervaring met het beheer van soorten en habitat en anderzijds gebaseerd op ethische en juridische argumenten.
Aanleiding
Aanleiding tot deze zienswijze zijn recente artikelen in de pers over nut en noodzaak van opvang van zeehonden. Hierin wordt IMARES regelmatig genoemd als fervent tegenstander van zeehondenopvang, die een zeer eenzijdig beeld van de opvang zou geven. Met deze zienswijze willen wij dat beeld nuanceren (er is geen sprake van stellingname tegen zeehondenopvang in absolute zin), door aan te geven waarom wij terughoudendheid bij de opvang van zeehonden adviseren.
Een tweede aanleiding is het feit dat Ecomare, één van de twee opvangcentra in Nederland, vorig jaar gewezen heeft op de gestage toename van het aantal zeehonden die worden opgevangen en in de maatschappelijke discussie hierbij vraagtekens heeft geplaatst. In de Leidraad Opvang Gewone en Grijze Zeehonden wordt gesproken van een terughoudend opvang- en rehabilitatiebeleid.
In deze zienswijze staat dit principe van terughoudendheid centraal en geven wij aan wat de ecologische waarde en consequentie van zeehondenopvang kan zijn, enerzijds gebaseerd op onze populatie-ecologische kennis en onze ervaring met het beheer van soorten en habitat en anderzijds gebaseerd op ethische en juridische argumenten.
Redenen voor een zeer terughoudende opvang
De populatie gewone zeehonden en de aantallen grijze zeehonden in de gehele Waddenzee zijn de laatste decade sterk gegroeid en zijn op het hoogste niveau sinds de tellingen begonnen. In 2011 zijn er in het Nederlandse deel 7.378 gewone zeehonden en 2.388 grijze zeehonden geteld. Voor de Waddenzee als geheel bedroeg dit aantal respectievelijk 24.118 en 3.312. In 2012 zijn deze aantallen in de Nederlandse Waddenzee 6.529 gewone en 3.059 grijze zeehonden en voor de gehele Waddenzee 26.220 gewone en 4.039 grijze zeehonden. De aantallen van beide soorten zeehonden zijn in de Waddenzee als geheel nog steeds groeiende, hetgeen betekent dat er grote en gezonde (sub-)populaties aanwezig zijn. De omvang van de populatie is daarom geen argument voor opvang en terugzetten. Populaties kunnen niet eindeloos doorgroeien en omdat de zeehonden geen natuurlijke vijanden hebben zullen emigratie, ziekten en sterfte de aantallen reguleren. Menselijk ingrijpen in dit proces kan de gezondheid en het welzijn van wilde populaties verstoren. De voornaamste redenen zijn dat dit tegen de natuurlijke selectie werkt en het risico met zich mee brengt dat via vrijgelaten opgeknapte zeehonden ‘soort-vreemde’ ziekteverwekkers, zoals menselijke Influenza virussen in de wilde populatie worden gebracht.
Aanbevelingen:
De zeehondenopvang terugbrengen tot een beperkt niveau, waarbij de populaties weinig risico lopen (w.o. verstoring natuurlijke selectie, insleep van vreemde pathogenen) en toch de positie-ve elementen van de opvang (educatie, voorlichting en onderzoek) gehandhaafd kunnen blijven.
Alleen dieren opvangen die zichtbaar door menselijke oorzaken in de problemen zijn gekomen.
Alleen dieren opvangen die in principe genoeg hebben aan voeding en warmte (dus niet ziek zijn en geen medicijnen behoeven). Met medicijnen behandelde dieren niet terug zetten.
Conclusies
Gezien de huidige omvang van de zeehondenpopulaties in de Waddenzee en de mogelijk negatieve effecten van opvang adviseren wij zeer terughoudend te zijn met de opvang.
Alleen jonge dieren die in de zoogtijd hun moeder zijn kwijtgeraakt en oudere dieren die zichtbaar door menselijk toedoen in de problemen zijn gekomen komen in aanmerking voor opvang.
Oudere dieren worden verder nooit opgevangen, dwz in geval van duidelijk lijden wel meenemen maar dan laten euthanaseren.
Ten aanzien van het bestaande opvangprotocol bevelen wij aan alleen de in het opvangprotocol onder categorie 1.2. genoemde dieren nog op te vangen onder meer stringente veterinaire randvoorwaarden, en de onder categorie 1.1 genoemde dieren te beperken tot zichtbaar verstrikte of gewonde dieren.
Voor het complete rapport: http://www.wageningenur.nl/nl/show/Zienswijze-opvang-van-zeehonden.htm