‘Niet bij glas-in-lood passende materialen toch verwerken is mijn mooiste uitdaging’.
Mensen, die op Ameland wonen of het eiland vaker bezoeken kennen Jacqueline Metz als eigenaresse van de HUBO in Nes, die zij runt samen met haar man David. Minder bekend is haar echte passie: werken met glas. Niet dat het een geheim is. Ze houdt echter heel erg van wat ze gemaakt heeft. Ze doet er niet snel afstand van. Haar woonkamer, haar serre, haar buitenatelier en zelfs haar tuin is haar tentoonstellingsruimte. Begint ze met het werken met glas, dan heeft dat haar opperste concentratie nodig, het is gevaarlijk materiaal, ze zou zich ernstig kunnen verwonden. Maar juist dat werken vanuit die opperste concentratie, het helemaal meegaan met dat onbuigzame materiaal en toch de ideeën, die in haar hoofd spelen uit te werken, brengt haar grote vreugde en ontspanning. Geen wonder dat ze haar kunstwerken niet zomaar los kan laten.

Groep van creatieve vriendinnen

Al meer dan twintig jaar komt de ‘knutselclub’, een groep van vriendinnen bij elkaar. Ze hebben allemaal hun specialisaties, als schilderkunst of keramiek maar ook hun overeenkomsten, waarin ze elkaar vinden, met hun hoofden vol ideeën, die ze tegen elkaar kunnen uitspreken. Zo ontstond er ook het idee om les te nemen in het verwerken van glas. Echte Amelander vrouwen, dus dol op jutten als ze zijn, kwamen ze glas tegen op het strand, in allerlei kleuren, maar vooral in verschillende tinten wit en groen, vaak al geslepen door het soms jarenlang bewegen in zeewater en zand. Zouden ze dat kunnen gebruiken in hun kunstwerken? Ze namen les bij een glaskunstenares en van de groep vrouwen was het vooral Jacqueline, die met de nieuwe informatie en kennis aan het werk ging. ‘Ik hou altijd al heel erg van glas’, vertelt ze. ‘Bovendien gaf onze lerares een aantal voorbeelden van materialen, die je helaas niet samen kunt verwerken. Dat moet je niet tegen mij zeggen, ik ging er onmiddellijk mee aan de slag.’ Ze laat me een bovenraam zien in haar woonkamer. Ik kijk haar verbluft aan. Is dat het eerste werkstuk wat ze maakte? Ja dus!

‘Schilderen was mijn eerste grote liefde’

‘Na Dave dan’, lacht Jacqueline. In haar atelier staat een schilderij wat ze maakte van haar man. Jacqueline: ‘Ik maakte het als een ode aan mijn man en alle andere vrijwilligers van de KNRM, die van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat bij elk weerstype klaar staan om anderen te helpen of te redden’. Ze heeft het omgeven door een vrolijk Mondriaan pallet van kleuren. ‘Al mijn schilderijen hebben een verhaal’, zegt Jacqueline. ‘Het gaat veel dieper dan even iets maken. Ik ben een emotieschilder, zo’n schilderij verkoop je niet zomaar.’ Ze tekende met potloden en pastel/krijt, schilderde met acryl en olieverf maar vooral met een palletmes werkte ze graag. Waar ontstond dan die overstap naar werken met glas? ‘Ik hou heel erg van schilderen van gezichten, kleurrijke schilderijen. Met verf kun je eindeloos mengen, precies in kleur weergeven wat je voelt en bedenkt. Dat kan niet met glas, zei iedereen om me heen. Dat moet je niet tegen mij zeggen. Is het niet mogelijk om een emotie in glas te verwerken? Het bezorgde me slapeloze nachten, dat wel, maar ik moest het proberen!’

Zagen, slijpen, schuren, koperfolie eromheen

Het arbeidsproces van glas in lood vervaardigen is intensief, precies en secuur. ‘Ik heb al mijn vingers nog! Ik draag wel handschoenen, maar evengoed, je moet je kop erbij hebben, echt in de minuut, wat zeg ik in de seconde leven. Glas breekt en doet… en dan werk ik ook nog met een diamantzaag’, zegt Jacqueline. Doordat ze een chronische ziekte fybromyalgie heeft, werken de vingers niet alle dagen optimaal mee. Maar ze houdt vol: ‘Ik ben inmiddels niet meer bang voor het glas, het is meer andersom, een bepaald stukje glas is voor mij soms een stukje goud. Al is het een ieniemini stukje, toch kan het een ontwerp precies dat stukje kleur geven, wat een bepalende rol speelt. Elk klein glasstuk wordt afzonderlijk geslepen en verijdeld (mooi gepolijst), gesoldeerd met behulp van koperfolietechniek en dan met veel zorg afgewerkt, schoongemaakt en gepolijst. Handgemaakt op Ameland, met liefde!! Ik wilde mijn schilderijen vertalen in glas, maar hoe vind ik het mooiste glas?? Het precies vinden van de kleuren en de vleug van het glas is daarvan heel belangrijk. Ik ben op het strand altijd op zoek naar speciaal glas, sowieso moet je glas op het strand altijd verwijderen vanwege de blote voeten, maar vaak vind ik op het strand precies dat stukje door zand geschuurd glas, wat ik kan gebruiken. Natuurlijk zoek ik ook naar barnsteen, welke Amelander doet dat niet. En omdat iedereen zei dat ik dat samen met glas niet kan gebruiken, heb ik net zo lang nagedacht en uitgeprobeerd totdat ik toch mijn eigen barnsteen van het strand heb kunnen verwerken in een glas-in-loodcreatie. Moeilijk was het wel, barnsteen smelt al bij 70 graden!’.

Standaards van strandhout, glaswerken met schelpen

Jacqueline is behalve voor barnsteen ook veel op het strand te vinden voor strandhout. ‘Voor een speciale standaard van een glaskunstwerk laat ik het voorwerk gebeuren in de natuur. Ik neem hout met een speciale vorm mee van het strand om het te laten ontwateren, te ontzouten en te drogen en dan mag het nog eens zelf bepalen wat de definitieve vorm wordt. Het wordt altijd goed. Maar ik koop ook standaards. Dat brengt zijn eigen vorm mee en zo ontstaat dan in mijn hoofd weer een idee. Ik maakte bijvoorbeeld een strandlopertje, die staand in het water bezig is om schelpen open te pikken, echte zelf gevonden heel oude schelpen. Het werd driedimensionaal, waar ik heel erg van hou. Ik was zo verdiept in het creëren dat ik vergeten heb op te letten hoe het me gelukt is om de schelpen samen met het glas te verwerken. Ik keek er naar en dacht: hoe heb ik dit nu gedaan? Helemaal ondergedompeld was ik in glas en schelpen’.

Een sieraad in de tuin, een sieraad om de zon te vangen, een sieraad voor een venster

‘Lijsten maken doet Dave, hij is een heel goede assistent’, vertelt Jacqueline. Daarom kwam hij met een idee toen hij de ijzeren frame van een libelle tegenkwam. De blauw-wit-zilveren libelle is een schoonheid geworden en pronkt nu in de tuin. ‘Het was een overwinning op mezelf’, bekent Jacqueline achteraf. Op een dag dat het hard waait, haalt ze de libelle binnen, het zou jammer zijn als na zoveel intens werkende uren hij kapot waait.
Ze legt haar lat hoog en is daarmee een zeer gewaardeerd lid van de AAK, de Amelander Amateur Kunstenaars. Jacqueline: ‘Ik word er blij van als mensen het werk mooi vinden. Dan is het me gelukt om een idee vanuit mijn hoofd via mijn vingers te vertalen naar een schilderij in glas., om een interieur kleur te geven en de zon in te vangen. Een sieraad voor een venster’.