Zaterdag 1 augustus waren de voorspelde weersomstandigheden nagenoeg perfect om het er op te wagen. Het was een redelijk impulsieve actie, ingezet door de 27-jarige Marsha Tack, die al langer met het idee speelde. Je ziet het prachtige strand van Terschelling lonken vanaf Ameland. Daar móest ze toch naartoe kunnen zwemmen? Maar hoe pak je dit aan op een verantwoorde manier? Het plan werd gesmeed. Een week later spreek ik ze en wordt duidelijk hoe dit bijzondere gebeuren verlopen is.
Nieuwe inzichten voor de reddingsmaatschappij
Hoe gedraagt een zwemmer zich in heftig stromend water? En reageert iedere zwemmer gelijk op deze omstandigheden of zijn er verschillen? En wat kunnen we hiervan leren zodat we daar op kunnen inspelen? De KNRM zag de vraag van Marsha om haar te begeleiden bij de oversteek, als een unieke oefening en leermoment voor de organisatie. In een zomer waar de zee zijn krachten heeft laten zien, leek het verstandig om nog meer te leren over de kwetsbaarheid van zwemmers in zee.
Het drietal, Marsha Tack (27), Kars Blokker (46) en Gerard Metz (57) heeft een bijzondere prestatie neergezet. Deze zwemtocht spreekt bij velen tot de verbeelding; het ruwe zeegat tussen Ameland en Terschelling oversteken. Kan dat zwemmend? Gerard laat me op zijn telefoon de route zien die hij heeft afgelegd. Zijn horloge heeft exact geregistreerd waar hij zwom en met welke snelheid. Op het plaatje kun je goed de invloed van de stroming terug zien. ‘Kars en ik hadden afgesproken maximaal 30-40 meter van elkaar verwijderd te zijn tijdens de overtocht. Anders raak je door de hoge golven elkaar snel kwijt.’ Gerard bekent dat deze oversteek een soort van therapie voor hem was. Eigenlijk is de fervent watersporter angstig in diep water. ‘En ik ben ook altijd bang voor haaien, ook al weet ik best dat daar geen groot spul rondzwemt. Vlak bij Terschelling waren er heel veel zeehonden om ons heen. Ze waren erg nieuwsgierig en kwamen heel dichtbij. Soms op nog geen meter afstand. Dat vond ik niet prettig. Het zijn echt grote dieren en ze zouden kunnen bijten, ook al gebeurt dat eigenlijk nooit. Maar je zal maar zo’n tamme uit Pieterburen treffen.’ Kars zwom door het beperkte zicht een keer tegen Gerard aan. ‘Ik dacht dus toen gelijk dat dat een wild dier was, dus ik schopte hem ruw van me af. Bleek het Kars te zijn!’
Een goede zwemmer is nog geen zeezwemmer
Marsha kijkt de mannen soms wat verbaasd aan tijdens het interview. Zij heeft de overtocht eigenlijk heel anders beleefd, vertelt ze. Ze zwom ook niet met hen mee in een groep maar volgde haar eigen koers en snelheid. Marsha is, in tegenstelling tot Kars en Gerard, geen Amelandse maar werkt al wel voor haar vijfde seizoen op Ameland in de zomer. Als lifeguard. Die baan is haar op het (zwem)lijf geschreven. Ze heeft nog net geen kieuwen en zwemvliezen maar is een echte ‘waterrat’, zo blijkt als ze over haar ervaring vertelt. ‘In mijn jeugd deed ik aan wedstrijden synchroonzwemmen, was langebaanzwemmer in de tijd dat ik in de USA woonde en nu ik in Nederland studeer heb ik waterpolo weer opgepakt. Zeezwemmen doe ik al heel lang.’ Zoals gezegd kwam het initiatief van deze overtocht bij de ervaren jonge zwemster vandaan. Ze droomde er al langer van om de oversteek te maken. ‘Als ik bij Hollum stond en naar Terschelling keek dan dacht ik: Dat moet toch zwemmend mogelijk zijn?’ Omdat ze lifeguard is, was het contact met de KNRM snel gelegd. Ze wilde de oversteek uiteraard alleen op een verantwoorde manier doen, met professionele ondersteuning. Er is overleg geweest en ze vonden het een kans om het gedrag van zwemmers goed te kunnen observeren. Marsha zwom de overtocht door 5,5 km af te leggen in 1.38 uur, Kars zijn route bedroeg 6,7 km en Gerard 7,7 km. Beide mannen deden er 2.23 uur over. De snelle zwemster bleek veel minder vatbaar voor drift. Marsha: ‘Ik vond het een prachtige tocht en was eigenlijk verbaasd dat ik Terschelling al bereikt had! Toen ik bij WA 12, de eerste rode boei kwam, keek ik achterom en was wel enigszins bezorgd of de mannen de oversteek wel zouden afmaken’. Kars had wel even een mentale dip tijdens de overtocht en twijfelde of dit zwemmend gehaald ging worden. Twee jaar geleden zwom hij van Holwerd naar Ameland. Een tocht van tien kilometer, in afstand dus verder maar een stuk minder zwaar doordat op dat traject minder stroming en golven waren.
De peddel als oriëntatiepunt
Tijdens deze overtocht was er een team vrijwilligers nodig. Marsha werd tijdens haar overtocht ondersteund door Chazia Slinkman die, peddelend op het rescueboard, de zwemster aangaf wat de juiste koers was. Ook Kars en Gerard hadden persoonlijke begeleiders. Kajakker Ellert Blokker en zijn zoon Ivan voeren naast de zwemmers en voorzagen ze van water en sportdrank. ‘Door de peddel in de lucht te steken, wisten we welke koers we moesten aanhouden. Het weer bleek namelijk toch een stuk minder zonnig dan voorspeld. Bovendien hadden we tegenwind en bleek het toch niet windstil te zijn. Door de bewolking waren we de zon als oriëntatiepunt kwijt en is het nog lastiger navigeren. We hebben ons daardoor meer moeten focussen op de boeien en het eiland zelf.’ De kajakkers hadden een portofoon bij zich die in contact stond met de KNRM. De reddingsboot zou alleen onze kant opkomen als er iets aan de hand was. In de buurt van Terschelling kwam dat moment. Kars dacht dat het dus einde oefening was en dat ze uit het water gehaald zouden worden. Maar dat bleek niet juist. Marsha was al aangekomen op Terschelling en de reddingsboot kwam dichtbij om te kijken hoe het met ons ging, maar gelukkig mochten we doorzwemmen.’
The day after
Dit was een uniek event, dat de KNRM uiteraard niet nogmaals gaat organiseren. Het is ongeschikt om met een grote groep zwemmers te doen. Het zou volgens het drietal wel de moeite waard zijn om eens na te denken over een zeezwem-evenement. Marsha vertelt: ‘Bijvoorbeeld een evenement waarbij je vlak bij de kust blijft. Zodat je bij kramp of vermoeidheid zo op het strand staat. Uiteraard blijft begeleiding noodzakelijk. Hoe lang denk je dat we over de terugreis deden? Tien à vijftien minuten! Die reddingsboot heeft zo ongelofelijk veel power en wat de mannen van de KNRM daarmee kunnen is echt prachtig om te zien. Gerard: ‘Ik was uiteraard al donateur van de KNRM, maar heb door deze tocht echt nóg meer bewondering voor ze gekregen. Wat een vakmanschap’.
De volgende ochtend speelde Gerard naar eigen zeggen erg goed op de golfbaan, geen centje pijn. Ook de andere twee hadden weinig tijd nodig om te herstellen van de zwemtocht. Op Ameland is de Waddenzee zwemappgroep. Een groeiende groep eilanders vindt het leuk om gezamenlijk mooie tochten bij het eiland te zwemmen. De groep zwemt bijvoorbeeld van de Buremer steiger en weer terug. ‘Zwemmen in zee is echt heel erg ontspannend. Nog meer dan fietsen of welke sport dan ook’, vertelt Kars. Daarom zou het ook wel een idee zijn om een evenement te organiseren. Misschien bij hoog water van dam tot dam zwemmen? Oude veerdam naar de oude dam bij Buren en weer terug ? Een behapbaar stuk, overzichtelijk en veilig door beperkte stroming. Marsha heeft wildere plannen, ze speelt met de gedachte om het eiland rond te zwemmen! ‘Dat moet wel lukken als je het handig uitkient met het getij dan is het volgens mij mogelijk’.
Mochten er nieuwe ontwikkelingen zijn rondom zo’n zeezwem-evenement dan houden we de lezers op de hoogte!
